बहुविवाहका कारण पुनर्वास जान नपाउने हुनाले भूटानी शरणार्थी महिला धमाधम सम्बन्धविच्छेद गर्दैछन्।
तस्वीरहरुः गोपाल गडतौला
पतिसँग सम्बन्धविच्छेद गर्न वकील दीपक निरौलाको कार्यालयमा पुगेकी तुलसीमाया विश्वकर्मा।
अमेरिका लगायत तेस्रो देश पुनर्वास जान पतिसँग सम्बन्धविच्छेद गर्दै थिइन्, तुलसीमाया। ती मुलुकमा एक जनाले एक समयमा एउटासँग मात्र विवाह गरेको हुनुपर्ने कानून रहेकाले बहुविवाह गरेका भूटानी शरणार्थीहरू अहिले धमाधम सम्बन्धविच्छेद गर्दैछन्। सम्बन्धविच्छेद गराउन सन् २०१३ मा झ्ापा जिल्ला अदालतमा १७० महिलाले मुद्दा दर्ता गराएका थिए। सन् २०१२ मा पनि जिल्ला अदालतमा १२२ भूटानी महिलाले सम्बन्धविच्छेदका लागि मुद्दा दिएका थिए।
झ्ापा बारको शरणार्थीका लागि कानूनी सहायता एकाइका अनुसार सम्बन्धविच्छेदका लागि दिइएका सबै मुद्दामा दाबी अनुसारकै फैसला आएको थियो। यस्ता मुद्दामा सरदर तीनदेखि पाँच महीनामा फैसला आउने गर्छ।
शरणार्थी उच्चायोगको सहयोग
सम्बन्धविच्छेदको परामर्श गर्न चन्द्रगढी पुगेकी बेलडाँगीकी मंगलीमाया तामाङ।
सन् १९९० मा भूटानमा राजनीतिक आन्दोलन शुरू भएपछि सरकारको दमन खेप्न नसकेर नेपालमा शरणार्थी भएका नेपालीभाषी भूटानीलाई सन् २००८ देखि अमेरिका र यूरोपका आठ देशले लैजान थालेका हुन्। शरणार्थीलाई उनीहरूकै देशमा फर्काउनु सबैभन्दा उपयुक्त भए पनि भूटानले फर्काउन नमानेपछि र नेपालले पनि सधैंका लागि बास दिने वा नदिने निधो नगरेपछि शरणार्थीका लागि तेस्रो विकल्प दिइएको हो।
राजाका समेत चार वटा पत्नी भएको भूटानमा बहुविवाह सामान्य मानिन्छ। शिविर बाहिरका नेपाली वा गैरभूटानीसँग बिहे गरेका भूटानी महिलाले पनि पतिसँग सम्बन्धविच्छेद गरेपछि मात्र भूटानी शरणार्थीको पहिचानसाथ पुनर्वासमा जान पाउँछन्। सम्बन्धविच्छेद नगर्ने हो भने उनीहरू पतिको देशको नागरिक बन्छन्। भूटानीसँग बिहे गरेका नेपाली वा गैरभूटानी महिलाले भने आफ्नो मुलुकको राहदानी बनाई पतिसँग पुनर्वासमा जान पाउने व्यवस्था छ। तर यो तरिकाबाट राहदानी बनाउन र पुनर्वास जान लामो प्रक्रिया पूरा गर्नुपर्छ।
धमाधम सम्बन्धविच्छेद
कानून व्यवसायी सुभद्रा ढकालसँग परामर्श गर्दै बेलडाँगी–१ की आशमाया राई।
पति बिर्खबहादुर (४०) पाँच वर्षदेखि बेपत्ता भएपछि बेलडाँगी―१ की फूलमाया तामाङ (४०) दुई जना छोराछोरीसाथ शिविरमा बस्छिन्। पुनर्वासमा जान बेपत्ता पतिसँग सम्बन्धविच्छेद गर्ने निधोमा पुगेकी उनी ९ माघमा झ्ापा जिल्ला अदालतमा वकील सन्तोष प्रसाई मार्फत सम्बन्धविच्छेदको कागजात तयार पार्दै थिइन्।
बेलडाँगी–१ को शरणार्थी शिविर सेक्टर डी–४ की चार छोराछोरीकी आमा र चार नातिनातिनाकी हजुरआमा मंगलीमाया तामाङ (५१) पनि पति सनबहादुरसँग सम्बन्धविच्छेद गर्न ९ माघमा वकीलसँग चन्द्रगढीमा परामर्श गर्दै थिइन्। उनकै सहमतिमा १६ वर्षअघि घर भित्रिएकी सौता बुद्धमाया र पतिसँग उनी सगोलमा बस्छिन्। बेलडाँगी–१ की आशमाया राई (३४) पनि ९ माघमै दमक–१० घर भएका श्रीमान् पवन लिम्बूसँग सम्बन्धविच्छेद गर्न चन्द्रगढीमा वकील सुभद्रा ढकालसँग परामर्श गर्दै थिइन्।
No comments:
Post a Comment